Βερτισιλλίωση ελιάς: τι είναι και πως αντιμετωπίζεται
Γράφει η επιστημονική ομάδα της AgriSC
Η βερτισιλλίωση ελιάς είναι αδροµύκωση και οφείλεται στον µύκητα Verticillium dahliae. Είναι η σοβαρότερη μυκητολογική ασθένεια εδάφους της ελιάς. Ο μύκητας αναφέρθηκε πρώτη φορά το 1913 σε ασθενή φυτά ντάλιας στην Γερμανία από τον Klebahn. Ο μύκητας Verticillium dahliae είναι ένα από τα σπουδαιότερα παθογόνα του αγγειακού συστήματος των ανώτερων φυτών. Το εύρος των ξενιστών του μύκητα είναι αρκετά μεγάλο.
Προσβάλλει: δασικά δέντρα, οπωροφόρα, ψυχανθή, φυτά µεγάλης καλλιέργειας, λαχανοκοµικά καλλωπιστικά και ζιζάνια. Στην Ελλάδα η ασθένεια στην ελιά διαπιστώθηκε και µελετήθηκε πρώτη φορά από τον Ζάχο στην Στυλίδα Φθιώτιδας το 1952. Από τότε έχει παρατηρηθεί σε όλη τη χώρα, και όπου υπάρχουν ελαιώνες.
Οι επιτραπέζιες ποικιλίες είναι περισσότερο ευαίσθητες, καθώς και τα νεαρά δενδρύλλια σε σχέση µε τα δέντρα μεγαλύτερης ηλικίας.
Η βερτισιλλίωση ελιάς προκαλεί σημαντικές ζημίες στις ευαίσθητες ποικιλίες όπως η Τσουνάτη, η Καλαµών, η Αµφίσσης κ.α. Ακόμα και στην πρακτικά ανθεκτική ποικιλία της Κορωνέικης, κάτω από συνθήκες ευνοϊκές, συναντώνται σημαντικές προβολές μόλυνσης.
Ποια είναι τα συμπτώματα της βερτισιλλίωσης;
Τα συμπτώματα της βερτισιλλίωσης μερικές φορές μπορεί να συγχέονται µε τα συμπτώματα των αδροβακτηριώσεων, ασθενειών ριζικού συστήματος κτλ. Είναι πολύ όμοια στους διάφορους ξενιστές του παθογόνου.
Στο σύνδρομο των συμπτωμάτων περιλαμβάνονται:
- ο μαρασμός των φύλλων,
- οι νεκρωτικές κιτρινοµπρούτζινες κηλίδες, που καταλήγουν σε νέκρωση και πτώση των φύλλων,
- ο καστανός μεταχρωµατισµός των αγγείων του ξύλου και
- ο νανισμός.
Στην ελιά, η βερτισιλλίωση προσβάλλει δέντρα κάθε ηλικίας σε ελαιώνες αλλά και στα φυτώρια. Η ασθένεια παρατηρείται σποραδικά και σε μεµονωµένα δέντρα του ελαιώνα. Σπάνια όμως εμφανίζεται υπό γενικευμένη μορφή σε ομάδα ή στο σύνολο των δέντρων του ελαιώνα.
Η βερτισιλλίωση παρατηρείται σε δύο μορφές
Η πρώτη είναι το σύνδρομο του απότομου μαρασμού ή της αποπληξίας και άλλη είναι το σύνδρομο της βραδείας αποξήρανσης.
Σύνδρομο απότομου μαρασμού ή αποπληξίας:
Η αποπληξία εμφανίζεται συνήθως στα φυτώρια σε δενδρύλλια µικρής ηλικίας και στα νεαρά δένδρα στον αγρό. Τα φύλλα μερικών κλάδων καρουλιάζουν ή συστρέφονται. Τελικά, ξεραίνονται γρήγορα χωρίς να πέφτουν από τους κλάδους, παραμένοντας έτσι για μεγάλο χρονικό διάστημα σε αυτούς.
Σύνδρομο βραδείας αποξήρανσης:
Η βραδεία ξήρανση εκδηλώνεται ημιπληγικά και βαθμιαία. Τα φύλλα των προσβεβλημένων κλάδων γίνονται χλωρωτικά ή κίτρινα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ξεραίνονται και να πέφτουν, προκαλώντας αποφύλλωση και ξήρανση των κλάδων αυτών. Η βραδεία αποξήρανση αναπτύσσεται σταδιακά από αργά την άνοιξη έως νωρίς το καλοκαίρι. Χαρακτηρίζεται από νέκρωση των φύλλων και ανθοταξιών και ξήρανση των κλάδων.
Πως μολύνεται η ελιά και τι ευνοεί τη βερτισιλλίωση;
Ο μύκητας επιβιώνει στο έδαφος και μπορεί να προσβάλλει τα ελαιόδεντρα οποιαδήποτε εποχή. Η μόλυνση γίνεται από το έδαφος µέσω του ριζικού συστήματος και είναι πιο έντονη όσο πιο άφθονο είναι το μόλυσμα.
Το μόλυσμα διατηρείται και αυξάνει στο έδαφος, είτε µε την συγκαλλιέργεια ευαίσθητων καλλιεργούμενων φυτών (πατάτα, ντομάτα), είτε με αυτοφυείς ξενιστές.
Ο μύκητας ευνοείται από θερμοκρασίες που κυμαίνονται μεταξύ 21ο µε 27οC, ενώ πάνω από 30οC σταματάει η ανάπτυξη του. Γι’ αυτό και η βερτισιλλίωση επικρατεί και είναι σοβαρό παθογόνο σε θερμότερες περιοχές όπως η νότια Ευρώπη και η Μεσόγειος.
Τρόποι καταπολέμησης
Οι κυριότεροι τρόποι αντιμετώπισης της βερτισιλλίωσης είναι:
- Έλεγχος χωραφιού. Πριν την εγκατάσταση του ελαιώνα θα πρέπει να ελέγχεται αν κατά τα προηγούμενα χρόνια είχαν καλλιεργηθεί φυτά ξενιστές του παθογόνου. Καλό είναι να αποφεύγεται η εγκατάσταση σε τέτοια χωράφια.
- Χρησιµοποίηση ανθεκτικών ποικιλιών. Το αμερικανικό υποκείμενο Oblonga δίνει καλά αποτελέσματα αντοχής στο παθογόνο, καθώς και οι ποικιλίες Κορωνέικη και Manzanila.
- Απολύμανση του εδάφους. Με ατμό ή µε ηλιοαπολύμανση.
- Εφαρμογή καλλιεργητικών μέτρων
α. Ισορροπημένη λίπανση.
β. Ασβέστωση των όξινων ή ουδέτερων εδαφών ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες οξύτητας που δεν ευνοούν την ανάπτυξη του παθογόνου
γ. Μείωση των αρδεύσεων, η υπερβολική υγρασία αυξάνει την ποσότητα του μολύσματος.
δ. Αποφυγή συγκαλλιέργειας µε ευπαθή είδη – ξενιστές.
Μοιράσου το άρθρο
Είσαι γεωπονικό κατάστημα και σε ενδιαφέρει η συνεργασία με την AgriSC; Συμπλήρωσε την παρακάτω φόρμα και θα επικοινωνήσουμε μαζί σου!