Τι είναι οι νηματώδεις πως επηρεάζουν την καλλιέργειά μας;
Γράφει η επιστημονική ομάδα της AgriSC
Η πλειονότητα από τα χιλιάδες είδη νηματωδών σκώληκων (νηματώδεις) στον πλανήτη μας δεν αποτελούν απειλή. Ωστόσο, μερικά από αυτά αποτελούν παράσιτα και μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες σε ανθρώπους και ζώα. Επιπλέον, ορισμένα από αυτά τα παράσιτα επικεντρώνονται στα φυτά και κυρίως στο ριζικό τους σύστημα.
Ενώ οι περισσότεροι νηματώδεις είναι ωφέλιμοι, ορισμένοι από αυτούς παρασιτούν τα φυτά και, κυρίως, τις ρίζες τους. Έχουν μήκος περίπου 1 χιλιοστόμετρο και μπορούν να προκαλέσουν κόμβους, κύστες, ή όγκους στις ρίζες. Επίσης, τραυματίζουν τις άκρες των ριζών και προκαλούν υπερβολική κλάδωση. Δημιουργούν κηλίδες στα φύλλα ή αλλαγές στο χρώμα τους.
Τα φυτά που επηρεάζονται στις ρίζες είναι οι ντομάτες, οι πατάτες, οι πιπεριές, τα μαρούλια, το καλαμπόκι και τα καρότα. Αντίθετα, συμπτώματα στα φύλλα και το άνω μέρος εμφανίζουν τα χρυσάνθεμα, τα κρεμμύδια, η σίκαλη και η μηδική.
Τι είναι τελικά αυτά τα παράσιτα;
Παρά το γεγονός ότι συχνά αναφέρονται ως σκώληκες, οι νηματώδεις σκώληκες δεν είναι στενά συνδεδεμένοι με τους γαιωσκώληκες του εδάφους. Πρόκειται για πολυκύτταρους οργανισμούς που υποβάλλονται σε έκδυση, παρόμοια με τα έντομα. Αυτοί έχουν ένα λείο, μη κατακερματισμένο (χωρίς διαμερίσματα) μακρόστενο σώμα. Τα είδη που επικεντρώνονται στα φυτά είναι τόσο μικρά που απαιτείται μικροσκόπιο για να τα δούμε. Τα ενήλικα άτομα έχουν μακρύ και λεπτό σώμα, αν και ορισμένα είδη έχουν σχήμα σακούλας παρόμοιο με αχλάδι.
Οι παράσιτοι αυτοί των φυτών ΔΕΝ σχετίζονται με τα παρασιτικά σκουλήκια που ζουν και μολύνουν το ανθρώπινο σώμα (π.χ. ταινίες). Αυτά διανέμουν ασθένειες και προκαλούν ανισορροπία στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Μπορούν οι νηματώδεις να βλάψουν τις καλλιέργειες;
Ορισμένα νηματοειδή τρέφονται στην εξωτερική επιφάνεια των φυτών, ενώ άλλα εισέρχονται στον φυτικό ιστό. Αν και οι νηματώδεις του εδάφους είναι οι πιο γνωστοί, υπάρχουν διάφορα είδη που προκαλούν ζημιά στις ρίζες των φυτών, το στέλεχος, το φύλλωμα, ή τα άνθη τους.
Ανεξαρτήτως του σημείου όπου τρέφονται, αυτά τα μικροσκοπικά σκουλήκια μπορούν σοβαρά να βλάψουν την καλλιέργεια, χρησιμοποιώντας τα μυτερά στοματικά τους όργανα για να τρυπήσουν τα κυτταρικά τοιχώματα των κυττάρων. Η πραγματική ζημιά συμβαίνει όταν αυτοί οι παρασιτικοί σκώληκες ενέχουν σάλιο στα κύτταρα των φυτών με το στόμα τους και στη συνέχεια απορροφούν το υγρό τους. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πρηξίματα των πληγωμένων ιστών, αλλοίωση της ανάπτυξης και νεκρωμένες περιοχές. Επιπλέον, οι νηματώδεις μπορούν να μεταφέρουν ιούς και βακτηριακές ασθένειες, τις οποίες μεταδίδουν στα φυτά. Τα τραύματα αυτά παρέχουν επίσης μια είσοδο για βακτήρια και μύκητες (δευτερογενείς μολύνσεις).
Πέρα από τα είδη των νηματωδών που παρασιτούν στα φυτά, υπάρχουν και ωφέλιμα είδη που συμβάλλουν στη γονιμότητα του εδάφους, συμμετέχοντας στην αποσύνθεση της νεκρής οργανικής ύλης.
Τι παρατηρούμε στα φυτά που έχουν προσβληθεί από νηματώδεις;
Σε αντίθεση με τους περισσότερους οργανισμούς που προκαλούν ασθένειες, τα φυτικά παρασιτικά νηματώδη σπάνια εμφανίζουν χαρακτηριστικά συμπτώματα. Συνήθως τα παρατηρούμενα συμπτώματα είναι ασαφή και μπορεί να μοιάζουν με αυτά που προκαλούνται από άλλους παράγοντες, όπως ιώσεις, έλλειψη θρεπτικών συστατικών ή ατμοσφαιρική ρύπανση. Τα νηματώδη παρασιτικά που τρέφονται επάνω από το έδαφος μπορεί να προκαλέσουν συστροφή και αλλοίωση στα φύλλα, το στέλεχος και τα άνθη των φυτών.
Όσον αφορά τα νηματώδη παρασιτικά που τρέφονται στις ρίζες, αυτά μπορεί να επιφέρουν συμπτώματα στον αέριο τομέα του φυτού, όπως αποχρωματισμό, μαρασμό και περιορισμένη παραγωγή. Εάν υπάρχουν υποψίες για τραυματισμό από τέτοια παρασιτικά στις ρίζες, είναι χρήσιμο να αφαιρέσετε προσεκτικά ένα από τα προσβεβλημένα φυτά και να εξετάσετε τις ρίζες για μια πιο λεπτομερή επιθεώρηση. Αν έχουν προκαλέσει ζημιά, μπορεί να παρατηρήσετε μικρούς κόμβους, κύστες ή αλλοιώσεις στις ρίζες, καθώς και τραυματισμένες ρίζες με υπερβολικές διακλαδώσεις.
Μοιράσου το άρθρο
Είσαι γεωπονικό κατάστημα και σε ενδιαφέρει η συνεργασία με την AgriSC; Συμπλήρωσε την παρακάτω φόρμα και θα επικοινωνήσουμε μαζί σου!