Το πυρίτιο στην ελιά αποτελεί ένα από τα πιο ελπιδοφόρα πεδία της σύγχρονης αγρονομικής έρευνας. Αν και δεν θεωρείται απαραίτητο στοιχείο για την ανάπτυξη των φυτών, έχει αποδειχθεί ότι δρα ως βιοδιεγέρτης, ενισχύοντας την αντοχή, την ανάπτυξη και την απορρόφηση θρεπτικών στοιχείων.
Πρόσφατη μελέτη για το πυρίτιο στην ελιά
Δοκιμές πραγματοποιήθηκαν σε φυτά ελιάς, είτε με τη χρήση πυριτίου, είτε χωρίς αυτή. Σκοπός ήταν να εξεταστεί η επίδραση που έχει η παρουσία ή η απουσία του πυριτίου στην ανάπτυξή τους. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την Μονάδα Αριστείας María de Maetzu Excellence Unit στο Τμήμα Αγρονομίας του Πανεπιστημίου της Κόρδοβα (DAUCO) και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Scientia Hortícolae”.
Η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εφαρμογή πυριτίου στην ελιά έχει θετική ανάπτυξη στα φυτά, παρόλο που δεν αποτελεί απαραίτητο στοιχείο στην ανάπτυξή τους, καθώς ενθαρρύνει την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών, ιδίως του καλίου. Επιπλέον, τα φυτά που υποβλήθηκαν σε διαφυλλικές εφαρμογές πυριτίου εμφάνισαν μακρύτερους μίσχους και μεγαλύτερο αριθμό κλαδιών.
Ο ρόλος του πυριτίου στη φυσιολογία της ελιάς
Το πυρίτιο στην ελιά δρα ενισχυτικά στην αντοχή του φυτού σε αβιοτικούς στρεσογόνους παράγοντες, όπως ξηρασία, υψηλές θερμοκρασίες και αλατότητα.
Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες του Journal of Plant Physiology (2023), η εφαρμογή πυριτίου στην ελιά ενεργοποιεί μηχανισμούς όπως η ενζυμική αντιοξειδωτική άμυνα, μειώνοντας τη ζημιά από οξειδωτικό στρες και ενισχύοντας την υδατική ισορροπία του φυτού. Έτσι, τα ελαιόδεντρα αποκτούν μεγαλύτερη αντοχή στην ξηρασία και σταθερότερη ανάπτυξη κατά τη διάρκεια περιόδων υψηλής θερμοκρασίας.
Οι ερευνητές από την ομάδα “Arboriculture” του Τμήματος Αγρονομίας
Εξήγησαν ότι τα αποτελέσματα αυτά ανοίγουν τον δρόμο σε περαιτέρω έρευνες σχετικά με τα οφέλη φυσικών στοιχείων όπως το πυρίτιο και την πιθανή τους γεωργική χρήση ως βιοδιεγέρτη. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι το πυρίτιο στην ελιά ενεργοποιεί μηχανισμούς, που συμβάλλουν στην ανοχή των φυτών, έναντι ορισμένων αβιοτικών παραγόντων. Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, αυτά τα αποτελέσματα προσφέρουν προοπτικές για μια πιο βιώσιμη διαχείριση. Αυτό θα επιτευχθεί με μείωση της χρήσης αγροχημικών, όπως λιπάσματα και φυτοφάρμακα.
Πειράματα με την εφαρμογή πυριτίου στην ελιά
Η ερευνητική ομάδα της DAUCO χρησιμοποίησε φυτά από σπόρους της ποικιλίας Arbequina, τα οποία αναπτύχθηκαν σε υδροπονικό σύστημα χωρίς την παρουσία πυριτίου.
Χρησιμοποιήθηκαν PVC δοχεία και πλαστικοί σωλήνες για να αποφευχθεί η επαφή με υλικά που περιέχουν πυρίτιο. Στη συνέχεια, τα φυτά υποβλήθηκαν σε εβδομαδιαίες διαφυλλικές εφαρμογές πυριτίου, σε διαφορετικές συγκεντρώσεις.
Μετά από λίγες εβδομάδες, τα φυτά παρουσίασαν αύξηση στη βιομάζα, βελτίωση της συνολικής θρεπτικής κατάστασης και μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε κάλιο και μαγνήσιο στους ιστούς.
Επιπλέον οφέλη από την εφαρμογή πυριτίου στην ελιά
Το πυρίτιο στην ελιά δρα σαν φυσικό ενισχυτικό των κυτταρικών τοιχωμάτων, καθιστώντας τα φυτά πιο ανθεκτικά σε μηχανικές βλάβες και παθογόνα. Μελέτη του Mediterranean Olive Institute (2022) έδειξε ότι τα ελαιόδεντρα που τρέφονται με σκευάσματα πυριτίου παρουσιάζουν μειωμένα ποσοστά μόλυνσης από το γλοιοσπόριο (Colletotrichum spp.) και βελτιωμένη ανθοφορία.
Επιπλέον, η συνδυασμένη χρήση πυριτίου και καλίου στην ελιά έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την ανθεκτικότητα στην ξηρασία και τη σταθερότητα της παραγωγής σε θερμά κλίματα, χαρακτηριστικό ιδιαίτερα σημαντικό για τις μεσογειακές περιοχές.
Πυρίτιο και βιώσιμη γεωργία
Το πυρίτιο στην ελιά εντάσσεται πλήρως στις αρχές της βιώσιμης γεωργίας, καθώς μειώνει την ανάγκη για συνθετικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Η ενεργοποίηση των φυσικών αμυντικών μηχανισμών των φυτών οδηγεί σε μείωση της χημικής επιβάρυνσης, βελτιώνοντας παράλληλα την ποιότητα του ελαιοκάρπου.
Πυρίτιο και ποιότητα ελαιολάδου
Πρόσφατες μελέτες του Universidad de Jaén (2023) έδειξαν ότι το πυρίτιο στην ελιά δεν βελτιώνει μόνο τη φυσιολογία του φυτού, αλλά επηρεάζει θετικά και την ποιότητα του ελαιολάδου.
Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε αύξηση της περιεκτικότητας σε πολυφαινόλες και αντιοξειδωτικά συστατικά, τα οποία ενισχύουν τη σταθερότητα του ελαιολάδου και τις ευεργετικές του ιδιότητες για την υγεία.
Συμπέρασμα
Το πυρίτιο στην ελιά αποτελεί πλέον εργαλείο-κλειδί για μια πιο ανθεκτική και οικολογικά βιώσιμη παραγωγή. Η ενσωμάτωσή του σε προγράμματα λίπανσης και διαφυλλικών εφαρμογών προσφέρει μετρήσιμα οφέλη, τόσο στη φυσιολογία του φυτού όσο και στην τελική απόδοση.