Η καλλιέργεια της φράουλας στην Ελλάδα αφορά κυρίως το είδος Fragaria vesca, το οποίο ανήκει στην οικογένεια Rosaceae της τάξης Rosales, της υπόκλασης Rosidae. Η υπόκλαση αυτή ανήκει στην κλάση Δικοτυλήδονα των αγγειόσπερμων (υποάθροισμα) του αθροίσματος.
Γενικά Στοιχεία για τη φράουλα
- Άθροισμα: Σπερματόφυτα
- Υποάθροισμα: Αγγειόσπερμα
- Κλάση: Δικοτυλήδονα
- Υποκλάση: Rosidae
- Τάξη: Rosales
- Οικογένεια: Rosaceae
- Γένος: Fragaria
- Είδος: Fragaria vesca
- Κοινή ονομασία: Φράουλα
Eίναι φυτό ποώδες, πολυετές, μικρού μεγέθους (15-20 cm ύψος, 20-40 cm διάμετρο κόμης). Αποτελείται από ένα κεντρικό μικρό βλαστό, ο οποίος φέρει πολλούς οφθαλμούς, στην αρχή βλαστοφόρους, και λέγεται στεφάνη. Με την πάροδο του χρόνου μπορεί να σχηματιστούν δίπλα στον κεντρικό τρεις ή περισσότεροι ακόμη μικροί βλαστοί. Από τους υπέργειους οφθαλμούς, σχηματίζονται αρχικά τα μεγάλου μήκους φύλλα και ορισμένοι λεπτοί και μεγάλοι βλαστοί που ονομάζονται «στόλωνες». Μερικοί από τους βλαστοφόρους οφθαλμούς, με την επίδραση του ψύχους και την πάροδο του χρόνου γίνονται ανθοφόροι, δίνοντας μια ταξιανθία με πολλά άνθη. Το ριζικό σύστημα είναι θυσσανώδες, αβαθές και ινώδες.
Καλλιέργεια της φράουλας και κλίμα
Η καλλιέργεια της φράουλας κατατάσσεται στα πλέον προσαρμοζόμενα φυτά. Διάφορες ποικιλίες της μπορούν να καλλιεργηθούν στα υψηλότερα υψόμετρα των τροπικών περιοχών, ενώ άλλες καλλιεργούνται στα βορειότερα γεωγραφικά πλάτη, όπου επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες.
Παρόλο που η φράουλα μπορεί να καλλιεργηθεί παντού, δεν είναι στην πραγματικότητα ανθεκτική. Με την έννοια ότι τα φυτικά όργανα δεν αντέχουν στις υπερβολικά χαμηλές θερμοκρασίες. Οι περισσότερες ποικιλίες ανήκουν στα βραχείας ημέρας φυτά. Δηλαδή είναι απαραίτητες σε μέσου ή μικρού μήκους ημέρες για την έκπτυξη των ανθοφόρων οφθαλμών. Σε βορειότερα πλάτη, η έκπτυξη των οφθαλμών γίνεται τον Σεπτέμβριο έως Οκτώβριο (αρχές) και όλοι οι οφθαλμοί σχηματίζονται την ίδια εποχή.
Σε νοτιότερα πλάτη ο σχηματισμός των ανθοφόρων οφθαλμών, γίνεται τον Σεπτέμβριο. Η ανάπτυξη, όμως, μπορεί να ολοκληρωθεί επαρκώς στις αρχές της άνοιξης, με συνέπεια πρόσθετο σχηματισμό ανθοφόρων οφθαλμών τη διάρκεια των πρώτων σχετικά βραχειών ημερών. Έτσι, παρατηρείται παραγωγή ανθοφόρων οφθαλμών το φθινόπωρο, ενώ μπορεί να έχουμε και μια ακόμα παραγωγή νωρίς την άνοιξη.
Καλλιέργεια της φράουλας και έδαφος
Τα καταλληλότερα για την καλλιέργεια της φράουλας είναι τα μέσης σύστασης αμμοαργιλώδη εδάφη. Πρόκειται για εδάφη με καλή στράγγιση, πλούσια σε οργανική ουσία και pH 5,5 – 6,5.
Το χειμώνα, σε βαριά μη αποστραγγιζόμενα εδάφη, καταστρέφεται μέρος του ριζικού συστήματος και ευνοούνται προσβολές από τον Phytophthora fragarie. Η καλλιέργεια της φράουλας δεν ευδοκιμεί, επίσης, σε ασβεστούχα και βαριά πηλώδη εδάφη, γιατί εμφανίζει συμπτώματα από έλλειψη σιδήρου.
Σε αλατούχα εδάφη τα φύλλα κιτρινίζουν λόγω χαμηλής παραγωγικότητας του εδάφους, ειδικά μετά τον Μάιο αν δεν γίνουν αρδεύσεις. Αποφεύγονται χωράφια από καλλιέργειες που είναι ευαίσθητες στο Verticillium sp., όπως βαμβάκι, πατάτα, ντομάτα, κ.α. Σε εδάφη με μεγάλη περιεκτικότητα σε οργανική ουσία μπορεί να παρατηρηθεί έλλειψη μαγγανίου.
Εφαρμογή κοπριάς στην καλλιέργεια της φράουλας
Συνιστάται η προσθήκη 3 – 5 τόνων στο στρέμμα προ της φύτευσης. Δίνει πολύ καλά αποτελέσματα σε φτωχά, κακής σύστασης εδάφη, ειδικότερα όταν εφαρμόζεται 5 – 6 μήνες προ της φύτευσης.
Καλλιέργεια της φράουλας και υγρασία
Το νερό επιδρά στην ανάπτυξη και την παραγωγή της φράουλας με δύο τρόπους:
- μέσω της ατμοσφαιρικής υγρασίας
- μέσω του διαθέσιμου νερού για την ανάπτυξη και την παραγωγή.
Η ατμοσφαιρική υγρασία παίζει έναν δευτερεύοντα ρόλο στο σχηματισμό ανθοφόρων οφθαλμών, ο οποίος εξαρτάται από την εποχή και την ποικιλία. Η σχετική υγρασία επηρεάζει επίσης την παραγωγή. Για ικανοποιητική παραγωγή, απαιτούνται:
- χαμηλή σχετική υγρασία αέρα τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο πριν την παραγωγή, και
- σχετικά χαμηλή υγρασία αέρα στις αρχές Μαΐου – Ιουνίου.
Η αυξημένη σχετική υγρασία και επαρκής τροφοδοσία με νερό αυξάνουν την παραγωγή της φράουλας. Αντίθετα, η περιορισμένη τροφοδοσία νερού το Σεπτέμβριο ευνοεί τον σχηματισμό ανθοφόρων οφθαλμών. Η φράουλα θεωρείται γενικά φυτό αρκετά απαιτητικό σε νερό για τη λήψη ικανοποιητικής παραγωγής. Η ποσότητα του νερού εξαρτάται από:
- την ποικιλία
- το στάδιο ανάπτυξης
- τον τύπο του εδάφους
- το σύστημα φύτευσης
- τον τρόπο άρδευσης
Υπολογίζεται ότι η φράουλα κατά τη βλαστική περίοδο έχει ανάγκη 600 – 900 κυβικά νερού ανά στρέμμα. Από αυτά, τα 200 κυβικά χρειάζονται από τα μέσα Ιουνίου έως τα μέσα Ιουλίου.
Για περισσότερες πρακτικές πληροφορίες σχετικά με τις τεχνικές φύτευσης, την άρδευση και τη λίπανση, μπορείτε να διαβάσετε και το άρθρο μας Καλλιέργεια φράουλας: 10 στοχευμένες συμβουλές.
Συμπέρασμα – Θρεπτική και Αγρονομική αξία της φράουλας
Η φράουλα, πέρα από την εμπορική της σημασία, διαθέτει και υψηλή διατροφική αξία. Σύμφωνα με έρευνες του U.S. Department of Agriculture (USDA) και του Journal of Agricultural and Food Chemistry, οι φράουλες είναι πλούσιες σε πολυφαινόλες, ανθοκυανίνες και βιταμίνη C, ουσίες με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και προστατεύουν από το οξειδωτικό στρες.
Επιπλέον, μελέτες του University of California, Davis (2019) δείχνουν ότι η καλλιέργεια φράουλας με ελεγχόμενη στάγδην άρδευση και οργανική λίπανση βελτιώνει όχι μόνο την απόδοση αλλά και τη συγκέντρωση αντιοξειδωτικών στον καρπό.
Συνολικά, η φράουλα αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα συνδυασμού αγρονομικής αποδοτικότητας και διατροφικής ποιότητας, εφόσον εφαρμόζονται ορθές πρακτικές καλλιέργειας, σωστή διαχείριση υγρασίας και προσεκτική επιλογή εδάφους.